Mình là Đào Duy Cường, cựu học viên của Chương trình Công nghệ Nano, Trường Đại học Việt Nhật (VJU). Hiện tại mình đang làm việc cho công ty ALPSALPINE – một công ty điện tử tại Nhật Bản với vị trí Kĩ sư thiết kế điện tử.
Hồi học đại học, mình là sinh viên khoa Công nghệ Nano, Đại học Công nghệ Hà Nội. Khi ra trường, mình được biết Trường Đại học Việt Nhật (VJU) tuyển sinh khóa đầu có Chương trình Thạc sĩ Công nghệ Nano (MNT). Tìm hiểu thêm, mình được biết VJU là dự án hợp tác bởi hai chính phủ Việt Nam và Nhật Bản trong đào tạo cao học. Các chương trình đào tạo của VJU được liên kết với các trường đại học hàng đầu Nhật Bản và học viên có cơ hội giành nhiều học bổng, thực tập tốt tại Nhật Bản. Vậy là mình đã ghi danh học chuyên ngành MNT.
Trong quá trình học tập tại VJU, bọn mình có những buổi định hướng nghề nghiệp và nhiều buổi giới thiệu việc làm từ các doanh nghiệp Nhật Bản do VJU tổ chức. Từ đó, mình nuôi dưỡng ý định tìm kiếm cơ hội để sử dụng các kiến thức đã học, được làm việc, thử sức mình tại một doanh nghiệp của Nhật. Thông thường, để ứng tuyển vào các công ty tại Nhật Bản các ứng viên phải chuẩn bị rất sớm. Ngay từ đầu kì học thứ tư, mình đã được các thầy cô MNT và Ban hỗ trợ việc làm giới thiệu đến với ALPS. Cũng nhờ sự nhiệt tình của các thầy cô mà mình gần như đã không gặp khó khăn gì trong quá trình tuyển dụng từ phía công ty. Thật may mắn, mình đã nhận được thư mời làm việc và ký hợp đồng làm việc hai năm. Cuối năm 2018, mình xách vali lên đường sang Nhật làm việc sau khi tốt nghiệp với tinh thần hào hứng và đôi chút hồi hộp.
Trong 2 năm học ở VJU, mình làm quen và trở nên ngày một thân thuộc với văn hóa và các giá trị của Nhật Bản. Hơn nửa giảng viên tham gia giảng dạy MNT là các giáo sư Nhật, do vậy, bọn mình thấm dần phong cách làm việc của người Nhật. Kỳ thứ 3, bọn mình đi thực tập ba tháng tại Nhật. Chừng đó thời gian khiến mình hiểu được phần nào môi trường, con người và cuộc sống nơi đây. Dù vậy, mình đã gặp nhiều khó khăn khi mới bắt đầu đặt chân đến Nhật Bản. Sự khác biệt về văn hóa, giao tiếp, sống xa gia đình, bạn bè… đặc biệt là rào cản về mặt ngôn ngữ là những trở ngại đầu tiên của mình. Có lẽ, đó cũng là những rào cản của các bạn sinh viên Việt Nam khi lần đầu sang đây làm việc.
Về tính cách người Nhật, ở đây mọi người rất thân thiện, hiếu khách và nhiệt tình. Suốt 2 năm sống ở đây, vì Tiếng Nhật chưa tốt nên mình được mọi người chăm sóc rất đặc biệt. Họ dành nhiều thời gian để hướng dẫn mình từng thứ nhỏ nhất trong cuộc sống. Tuy vậy, do đã làm quen môi trường Nhật Bản từ khi học ở VJU, nên mình cũng không quá khó khăn khi bắt nhịp với cuộc sống mới.
Ở công ty, mình sử dụng song song Tiếng Nhật và Tiếng Anh để làm việc. Công ty hỗ trợ đào tạo thêm Tiếng Nhật cho thành viên mới, mỗi ngày 1 giờ. Thông qua quá trình học, mình dần nắm được phương pháp học Tiếng Nhật. Hơn nữa, bản thân mình luôn tự nhủ rằng mình phải cố gắng giao tiếp và tham gia các hoạt động bên ngoài nhiều hơn. Đó là cơ hội cho mình được luyện tập khả năng ứng biến Tiếng Nhật trong thực tế. Mình cũng luôn ở trong tâm thế sai sót là rất bình thường, vì đây là ngôn ngữ thứ 2. Đó là cách mình gỡ dần các rào cản ngôn ngữ. Mình dần mạnh dạn hơn khi giao tiếp với đồng nghiệp.
Là người nước ngoài sống và làm việc tại Nhật, thời gian đầu mình được ưu ái hơn, yêu cầu từ phía công ty cũng có phần nhẹ hơn, và công việc không quá nhiều áp lực. Tuy nhiên, sang năm thứ 2, khi ngôn ngữ của mình tốt hơn, mình được giao nhiều việc khó, làm các báo cáo kĩ thuật phức tạp hơn. Vì công việc của mình cần lượng kiến thức chuyên ngành rất lớn, thế nên nếu không thông thạo ngôn ngữ sẽ là một rào cản rất lớn để tiếp cận kiến thức mới đồng thời khó có thể bày tỏ được quan điểm cá nhân. Đối với người Nhật, thái độ làm việc là yếu tố quyết định. Xuất phát điểm của bạn là ai không quan trọng, quan trọng là bạn là người thực sự cầu tiến, muốn học hỏi, người Nhật sẽ nhiệt tình hỗ trợ. Mỗi khi gặp khó khăn trong công việc, mình luôn tự tìm tòi, phân tích vấn đề, đưa ra các đề xuất tối ưu nhất có thể. Một điều mình học được từ người Nhật mà mình luôn tâm đắc đó là không bao giờ nói không trước yêu cầu của khách hàng. Mọi yêu cầu, đề xuất đều có thể đáp ứng, giải quyết theo một cấp độ nào đó.
Sau hơn một năm làm việc, kiến thức chuyên môn và Tiếng Nhật của mình tăng lên đáng kể. Đặc biệt, thái độ làm việc, sự chuyên nghiệp và cách thức suy nghĩ khi tiếp cận vấn đề trong mình đã thay đổi rất nhiều. Môi trường thay đổi thì con người cũng sẽ thay đổi theo. Làm việc ở Nhật, sự nghiêm ngặt về thời gian và tính chính xác trong công việc là điều quan trọng nhất. Bên cạnh đó, tu duy giải quyết vấn đề và tự học là những điều các kĩ sư Nhật thể hiện rất tốt. Dần dần bản thân mình cũng trở nên chuyên nghiệp hơn. Các kĩ năng như nghiên cứu, thuyết trình mình được trau dồi tại VJU là những trải nghiệm nền tảng có ích giúp mình không bị bỡ ngỡ trong công việc, báo cáo và thảo luận.
Khi rảnh rỗi hoặc cuối tuần, trước đây mình thường hay đi chơi cùng nhóm bạn người Nhật. Mình vừa có thể tìm hiểu về nước Nhật và luyện tập Tiếng Nhật từ những người bạn. Tuy nghiên, thời gian gần đây do ảnh hưởng của Covid 19 nên mình ở nhà tự học tiếng Nhật, đọc thêm sách chuyên ngành, và thi thoảng chat với bạn bè.
Về các phúc lợi của công ty, mình rất hài lòng vì mọi chính sách hỗ trợ học tiếng và mức lương được thỏa thuận từ đầu, rõ ràng. Mức lương mình nhận được ngang bằng mức lương của các kỹ sư Nhật, dù công ty đã dành thời gian và nỗ lực nhiều hơn để đào tạo cho mình.
Hiện tại, mình muốn học tập và làm việc tiếp để tích lũy thêm về ngôn ngữ và bồi đắp chuyên môn thật vững vàng. Trong tương lai xa hơn, mình sẽ trở về Việt Nam làm việc và có thể đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam.
